Thuiswerken, vloek of zegen? Voor veel kenniswerkers is het superefficiënt dat ze nu op sommige dagen geen reistijd hebben, niet naar gezeur van collega’s hoeven te luisteren en niet constant worden afgeleid door kantoorgenoten. Heb jij snel last van overprikkeling op het werk? Lekker thuiswerken dan, daar kun je lekker focussen en productief zijn. Maar dan moeten de voorwaarden wel goed zijn. want wat als je huisgenoten steeds binnen komen lopen? Of de buurman besluit eens even lekker te gaan klussen? Een overprikkeld brein ligt op de loer. Voor je het weet eindig je die thuiswerkdag met net zo’n moe hoofd als na een gewone kantoordag. Dat wil je niet. Gelukkig kan het ook anders. Ken de valkuilen en voorkom overprikkeldheid op je thuiswerkdag.

Wat komt aan bod:

  1. Wat is een overprikkeld brein?
  2. Consequenties van een overprikkeld brein
  3. Oorzaken van een overprikkeld brein bij thuiswerken
  4. Overprikkeld brein kalmeren
  5. Overprikkeld brein voorkomen
  6. Thuiswerken zonder overprikkeld brein – samenvatting
  7. Veelgestelde vragen over een overprikkeld brein

Wat is een overprikkeld brein

Je kent de term vast: overprikkeld brein. Maar wat is overprikkeling? Een overprikkeld brein is een brein waarin de informatieverwerking verstoord verloopt door teveel prikkels. Het is in feite een soort kortsluiting in je hoofd doordat er teveel input is. Een overprikkeld brein kun je hebben zonder dat het jezelf of anderen opvalt. Zoals ook in het boek over het brein van Charlotte Labee valt te lezen, is je brein een meester in het maskeren van overprikkeling. 

Zie het zo: de prikkels in je hoofd kun je zien als auto’s op een snelweg. Zijn er teveel, dan ontstaat er file en zullen prikkels, niet of te laat aankomen. Welke dat zijn en wat er precies misgaat, kun je van te voren niet voorspellen. Wat zijn prikkels? Ze vallen doorgaans in één van deze drie categorieën:

Krijg je teveel van één van deze soorten prikkels, dan heb je een overprikkeld brein. Je brein ervaart een constante stress en dat geeft de nodige problemen. Hoe voelt overprikkeling? Heb je een overprikkeld brein, symptomen zijn bijvoorbeeld:

  • Vermoeidheid
  • Slaapproblemen
  • Geheugenproblemen
  • Geïrriteerdheid
  • Een gestrest gevoel
  • Hoofdpijn
  • Snel afgeleid zijn
  • Stemmingswisselingen en emotionele instabiliteit
  • Concentratieproblemen

Consequenties van een overprikkeld brein

Een overprikkeld brein heeft dus vervelende effecten. Dat betekent ook dat jouw time management in het geding is. Immers, met een overprikkeld brein is het lastig overzicht houden en prioriteiten stellen. Je voelt je constant overweldigd. Je kijkt naar je agenda en doet hem gauw weer dicht. Je opent een nieuw document om aan dat ene rapport te beginnen, maar krijgt geen letter op papier. Je wilt een e-mail opstellen, maar weet niet waar te beginnen.

Je laat uitstelgedrag zien en het is opeens lastig om nog productief te zijn. Je weet niet meer waar je moet beginnen en als je eenmaal bent begonnen, kun je je niet concentreren. Je komt maar lastig tot een besluit en welke klus je ook oppakt, je blijft het gevoel houden dat je achter de feiten aan loopt.

Oorzaken van een overprikkeld brein bij thuiswerken

Een overprikkeld brein beïnvloedt je planning en productiviteit enorm. Ook op je thuiswerkdag kun je tegen deze problemen aan lopen. Want waar je op kantoor last hebt van collega’s die je storen, thuis heb je misschien kinderen, een partner of een huisdier dat aandacht opeist. Ook thuis ligt overprikkeling op de loer. Want wat doe je met het piepje van de wasmachine die klaar is? Reageer je op de bel die beneden gaat? En wat doe je als je hoort dat de spelende kinderen buiten kattenkwaad uit halen? 

Ben je prikkelgevoelig, dan liggen deze oorzaken tijdens het thuiswerken daar misschien wel aan ten grondslag:

  • Teveel prikkels van apparaten. Je ziet mails onder in je computerscherm opduiken, je hoort je telefoon piepen bij elk Whatsappje dat binnenkomt en hoort huishoudelijke apparaten melden dat ze klaar zijn met hun taak. Constante afleiding die jou energie en concentratie kost.
  • Onduidelijke prioriteiten. Ga je eerst de was ophangen of schrijf je die belangrijke mail aan je teamgenoten? Het is aan jou om prioriteiten te stellen in je dag en hoewel je natuurlijk thuis aan het werk bent, is het verleidelijk ook huishoudelijke klusjes op je to do lijst te zetten.
  • Werk en privé zijn uit balans. Doordat je thuis alles tot je beschikking hebt om je werk af te ronden, is het verleidelijk ook door te gaan wanneer je werkuren allang verstreken zijn. Omgekeerd is het ook makkelijk om je kind even naar hockeytraining te brengen op die ene regenachtige dag. Dat levert wat stress op om je werk gedaan te krijgen, maar dat los je ’s avonds dan weer op.
  • Afleiding door huisgenoten. Je kinderen en partner vinden het eigenlijk wel gezellig dat je thuis bent. Ze komen af en toe wat te eten of drinken brengen, vertellen je over hoe hun dag was en komen je even wat vragen, want ja, je bent nu toch thuis. Je brein moet constant schakelen, hét recept voor overprikkeling.

5 manieren om een overprikkeld brein te kalmeren

Een overprikkeld brein zorgt voor veel klachten. Kan overprikkeling overgaan? Ja, wel als het niet structureel voorkomt. Na een drukke dag kun je prima af met een rustige avond, op tijd naar bed en goede nachtrust. Maar chronische overprikkeling leidt tot grotere problemen als burn-out of blijvende concentratieproblemen. Daarom is het belangrijk prikkelgevoeligheid allereerst te herkennen en vervolgens te kalmeren. Wat te doen bij overprikkeling? Deze tips helpen je:

  • Ga mediteren of beoefen mindfulness. Dat brengt je dichter bij je gevoel en zorgt tegelijkertijd voor ontspanning. Ook ademhalingsoefeningen kunnen een positief effect hebben op een overprikkeld brein.
  • Doe een braindump. Soms zit je hoofd zo vol met lijstjes, dingen die je niet moet vergeten en taken die je nog een keer moet doen dat je geen ruimte overhoudt voor het dagelijks leven. maak een overprikkeld brein pdf, zet een timer en schrijf ‘m vol. Na een paar minuten is je hoofd leeg en staat op papier wat al die brain space bezet hield. Nu heb jij mooi weer ruimte voor nieuwe prikkels.
  • Stel focustijd in. Blok momenten in je agenda waarop je je volledig op 1 taak richt. In die focustijd ga je offline en zet je al je apparaten uit. Je bent met maar 1 ding bezig en dat is het afronden van de taak die de hoogste prioriteit heeft. Met de pomodoro-techniek baken je jouw focustijd af: 25 minuten werken, 5 minuten pauze of 50 minuten werken en 10 minuten pauze.
  • Stel grenzen tijdens het thuiswerken. Heel lief dat je partner je koffie komt brengen en je kind zijn tekening komt laten zien, maar ben je prikkelgevoelig dan levert het afleiding en een onderbreking van je concentratie op. Wees dus duidelijk over de voorwaarden op je thuiswerkdag. Hoe productiever jij bent, hoe meer aandacht je later voor hen kunt hebben.
  • Gebruik een noise-cancelling koptelefoon. Maken de anderen in huis teveel lawaai of word je gek van de klussende buurman, piepende apparaten en kletsende kinderen? Met een noise-cancelling koptelefoon op je hoofd krijg je er allemaal niks meer van mee. Let wel op dat je er niet teveel aan went, het kan ook zorgen voor een brein dat overgevoelig gaat reageren op geluiden in het normale leven. Vind je zo’n koptelefoon te duur? Tegen een overprikkeld brein tweedehands aanschaffen is een mooi cadeau aan jezelf.

overprikkeld brein

En 4 manieren om overprikkeld brein te voorkomen

Soms lukt het niet om aan een overprikkeld brein te ontkomen. Maar in principe geldt natuurlijk: voorkomen is beter dan genezen. In het boek over het brein van Charlotte Labbee lees je vooral veel theorie over overprikkeldheid. Wij geven je graag concrete tips om een overprikkeld brein te voorkomen, zeker op je thuiswerkdagen belangrijk om in je achterhoofd te houden.

  • Bewaak de balans tussen je werk- en privéleven. Je kunt thuiswerken, maar dat betekent niet dat het ook moet. Ben je vrij, dan ben je ook écht vrij. Laat je computer op die dagen uit en houd je aandacht bij je privéleven. Andersom werkt het natuurlijk net zo. Ben je aan het werk, dan kunnen je kinderen hun vragen niet aan jou stellen en blijft die berg strijkgoed ook gewoon liggen.
  • Gebruik time managementtechnieken, bijvoorbeeld de pomodoro-techniek. Het is zo verleidelijk om een taak te beginnen en ondertussen te reageren op mails, een telefoontje te beantwoorden of de was even in de wasmachine te proppen. Doe dat vooral niet. Als je de pomodoro-techniek gebruikt, baken je een periode van 25 of 50 minuten af waarin je niets anders doet dan die ene taak. Daarna neem je 5 of 10 minuten pauze. Je zult versteld staan van de berg werk die je aan het eind van de dag hebt verzet!
  • Vergeet je pauzes niet. Zeker als je een gestrest gevoel hebt, is het verleidelijk je pauzes over te slaan. Maar juist dan is het belangrijk even rust te nemen. Maak een lunchwandeling of kijk gewoon lekker even uit het raam. Als je maar stopt met je werk en je brein een momentje rust gunt. Dan ben je daarna des te productiever.
  • Maak een realistische planning. Kijk eerst eens naar alle taken die er al in staan. Zijn ze allemaal echt voor jou? En als je dat duidelijk hebt, moeten ze allemaal vandaag? Waarschijnlijk valt dat wel mee. Sla vervolgens aan het plannen. Maak een realistische inschatting van de tijd die je per taak nodig hebt en plan niet te kort op de deadline. Vergeet ook niet rustmomenten tussen meetings in te plannen.

Thuiswerken zonder overprikkeld brein – samenvatting

Een overprikkeld brein herken je aan hoofdpijn, concentratieproblemen of geïrriteerdheid. Zeker op thuiswerkdagen is overprikkeldheid een groot risico. Door focustijd te plannen en je huisgenoten te instrueren kun je je overprikkelde brein tot rust brengen. Met een realistische planning en strenge bewaking van je werk- en privétaken voorkom je een overprikkeld brein in de toekomst. Zo worden je thuiswerkdagen weer lekker productief en efficiënt.

Volg ons op Instagram voor meer inspiratie

Dankzij de tips uit dit artikel geniet jij nog meer van je thuiswerkdag. Je haalt het optimale uit je tijd en weet hoe je een overprikkeld brein kunt voorkomen. Kom regelmatig terug op dit blog voor meer inzichten over efficiënt thuiswerken. Wil je dagelijks iets leren over time management, persoonlijke ontwikkeling en thuiswerken? Volg Tijdwinst en Björn op Instagram!

Veelgestelde vragen over een overprikkeld brein

  • Wat is een overprikkeld brein en wat zijn de symptomen?

    Een overprikkeld brein heeft teveel prikkels gekregen. De informatieverwerking is daardoor verstoord. Hoe voelt overprikkeling? In het brein boek van Charlotte Labee vind je veel voorbeelden. Een korte opsomming:

    • Vermoeidheid
    • Hoofdpijn
    • Geïrriteerdheid
    • Geheugen- en concentratieproblemen

  • Wat zijn de belangrijkste oorzaken van een overprikkeld brein?

    Een overprikkeld brein kan allerlei oorzaken hebben, het kan onder meer komen door:

    • Omgevingsfactoren, veel onrust op je werkplek bijvoorbeeld
    • Genetische aanleg, zoals hooggevoeligheid
    • Levensstijl, een hobby of baan met veel prikkels
    • Medische aandoeningen, bijvoorbeeld ADHD of NAH

  • Hoe kan ik herkennen of ik een overprikkeld brein heb?

    Je herkent een overprikkeld brein aan verschillende symptomen, zoals vermoeidheid, geïrriteerdheid, vermoeidheid of hoofdpijn.

  • Welke effecten kan een overprikkeld brein hebben op mijn dagelijks functioneren?

    Een overprikkeld brein werkt minder goed. je ervaart bijvoorbeeld minder productiviteit, vermoeidheid, emotionele instabiliteit en geheugen- en concentratieproblemen.

  • Wat zijn enkele strategieën om een overprikkeld brein te kalmeren en te ontspannen?

    Een overprikkeld brein kun je kalmeren door bijvoorbeeld:

    • Meditatie of mindfulness
    • Stoppen met multitasken
    • Braindumping
    • Prikkels buitensluiten

  • Is er een verschil tussen een overprikkeld brein en stress? Zo ja, wat is dat verschil?

    Een overprikkeld brein krijg je door teveel prikkels. Dat kan leiden tot stress. Maar stress hoeft niet altijd met overprikkeling te maken te hebben.

  • Zijn bepaalde mensen vatbaarder voor een overprikkeld brein dan anderen?

    Ja, je kunt vatbaarder zijn voor overprikkeling door bijvoorbeeld ADHD, NAH,hooggevoeligheid of autisme. Ook als je veel in prikkelrijke omgevingen verkeert, loop je meer risico op overprikkeldheid.

  • Hoe kan ik voorkomen dat mijn brein overprikkeld raakt in een wereld vol constante stimulatie?

    Overprikkeling voorkomen kan op verschillende manieren. Bijvoorbeeld door:

    • Notificaties uit te schakelen
    • Focustijd in te plannen
    • Te werken met de pomodoro-techniek
    • Regelmatig pauzes te nemen

  • Zijn er bepaalde activiteiten of gewoonten die een overprikkeld brein kunnen verergeren?

    Ja, overprikkeldheid verergert door onder meer:

    • Multitasking
    • Te weinig pauzes en slaap
    • Constante blootstelling aan prikkels

  • Wat zijn enkele langetermijngevolgen van een chronisch overprikkeld brein en hoe kan ik deze voorkomen?

    Als je overprikkeldheid niet voorkomt of bestrijdt, loopt je risico op chronische overprikkeling. Dat kan leiden tot onder andere burn-out, blijvende concentratie- en geheugenproblemen of angststoornissen.

Volg een training | Thuiswerken zonder overprikkeld brein

Thuiswerken kan gemakkelijk zorgen voor een overprikkeld brein. Als dat voor jou zo is, hoe zit het dan met jouw teamleden? In de 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams krijgen jullie tips en tools om thuiswerken tot een succes te maken. Wil je weten hoe jij zelf efficiënter kunt worden? Volg dan de 1-daagse training Time Management. Daarin leer je hoe je optimaal gebruik maakt van de tijd die je hebt.

Wie zijn wij? | Cursus Thuiswerken

Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van time management, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.

  1. 1-daagse training Time Management | Blog
  2. 1-daagse training Assertiviteit | Blog
  3. 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
  4. 1-daagse training Feedback Geven | Blog
  5. 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
  6. 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog